وبلاگ

چاقی در کودکی و دلایل آن:

حقایق کلیدی :

·  از سال 1975، چاقی در جهان سه برابر افزایش داشته است.

·  در 2016 ، بالغ بر 1.9 بیلیون بزرگسالان، 18 ساله و بزرگتر، اضافه وزن داشته اند که از این تغداد بالای 850 میلیون به چاقی مبتلا بوده اند.

·  در سال 2016، 39%  از بزرگسالان در سن 18 سالگی و بیشتر،  اضافه وزن داشته اند و 13% دچار چاقی بودند.

·  آمار مرگ و میر در جهان ، در افرادی مبتلا به اضافه وزن هستند بیشتر از افراد بسیار لاغر است.

·  در سال 2018 ، 40 میلیون کودک زیر 5 سال،  اضافه وزن داشتند یا چاق بودند.

·  در سال 2016، بیشتر از 340 میلیون کودک و نوجوان، در رنج سنی 5 الی 19 سال،  به چاقی و اضافه وزن مبتلا بوده اند.

·  چاقی قابل پیشگیری است.

چاقی و اضافه وزن چیست ؟

اضافه وزن و چاقی به تجمع بیش از حد چربی گفته میشود که ممکن است سلامتی را به خطر اندازد.

شاخص توده بدن (BMI) یک شاخص ساده از نسبت وزن به قد است که بطور معمول برای طبقه بندی اضافه وزن و چاقی در بزرگسالان استفاده میشود و بر حسب وزن به کیلوگرم بر متر مربع حساب میشود .

چاقی دوران کودکی در کشورهای پیشرفته  و در حال پیشرفته به مرحله همه گیر رسیده است . اضافه وزن و چاقی در زمان کودکی  اثرات زیادی در سلامتی جسمی و روحی کودکان دارد و بعید نیست که این افراد در بزرگسالی به افرادی چاق تبدیل شوند و احتمال مبتلا شدن به بیماریهایی نظیر دیابت و بیماریهای قلبی -  عروقی در جوانی بسیار زیاد است. مکانیزم  پیشرفت چاقی بطور کامل مشخص نشده است و محققین بر این باورند که چاقی ، یک بیماری با دلایل متفاوت است.

دلایل چاقی :

فاکتورهای محیطی، الویتهای زندگی و محیط فرهنگی نقشهای بسیار مهمی در افزایش شیوع چاقی جهانی بازی میکنند. بطور عمومی اضافه وزن و چاقی، نتیجه افزایش چربی و کالری جذب شده است. از طرف دیگر، شواهد از طرف دیگر شواهد معتبری مبنی بر اینکه مصرف زیاد قند موجود در نوشابه ، افزایش میزان آن و کاهش مداوم فعالیت بدنی، نقش مهمی در افزایش چاقی در سراسر جهان داشته است. چاقی در کودکی عمیقا میتواند بر سلامت جسمی، اجتماعی و اصطلاحا روحی و اعتماد به نفس افراد اثر گذارد که با عملکرد و کیفیت زندگی کودک در ارتباط است. همچنین بسیاری از مشکلات مانند بیماریهای قلب و عروق، بیماریهای متابولیکی، مشکلات کلیوی دیده شده در افراد به چاقی در دوران کودکی در ارتباط است.

چاقی زمانی اتفاق میافتد که بدن کالری ی بیشتری جذب کند از طریق پرخوری وو کم تحرکی تا بسوزاند. چاقی کودکی بر اثر مصرف بیش از حد غذا و نوشدنی های شیرین با کالری بالا، عدم فعالیت بدنی و فاکتورهای ژنتیکی است. وزن بدن با مکانیرم­های فیزیولوژیکی مختلف تنظیم میشود که تعادل بین انرژی مصرفی و جذب شده تنظیم میکند. بنابراین فاکتورهایی که باعث افزایش جذب انرژی و یا کاهش مصرف انرژی شوند میتوانند باعث چاقی در مدت طولانی شوند. عوامل ژنتیکی نقش  مهمی در استعداد افراد به چاقی دارند ولی سایر فاکتورهای محیطی و رفتاری نیز میتوانند در چاقی کودکی نقش بسزایی ایفا کنند.

در ارتباط با علت چاقی، عوامل دیگری مانند رژیم غذایی مورد مطالعه قرار گرفته است که شامل مصرف Fast Foods ( فست فودها ) نوشیدنی های شیرین، اسنک ها و میزان آن است.  

مصرف فست فود :  درسالهای اخیر، افزایش مصرف فست فود با چاقی مرتبط بوده است . بسیاری از خانواده ها، مخصوصاً  آنهایی مادر و پدر هر دو در بیرون از خانه کار میکنند مکان هایی را برای خوردن فست فود انتخاب میکنند بدلیل اینکه هم  مورد علاقه کودکان است و هم ارزان و راحت هستند. غذاهایی که رستورانهای فست فود ارائه میشوند، شامل مواد غذایی با کالری بالا و ارزش غذایی کم هستند. در یک مطالعه انجام شده بر عادات غذایی نوجوانان لاغر و آنهایی که اضافه وزن دارند در رستورانهای فست فود، محققان دریافتند هر دو گروه کالری زیادی با خوردن غذای فست فود به نسبت غذایی که در خانه میخورند، مصرف کرده اند اما در گروه لاغر با تنظیم کالری دریافت شده بعد یا قبل از غذا خوردن مازاد کالری ی مصرفی را در طول وعده های غذایی جبران کرده اند . اگر چه، بسیاری از مطالعات نشان داده اند که افزایش وزن با مصرف منظم فست فود در ارتباط است، اثبات ارتباط بین خوردن فست فود و چاقی بسیار سخت است.

نوشیدنی های قندی : مطالعات انجام شده بر روی کودکان 14- 9 ساله نشان داده که مصرف نوشیدنی های قندی باعث افزایش BMI در این سنین میشود و این نوع نوشیدنی ها بعنوان عاملی برای افزایش چاقی مطرح میشوند. اغلب تصور میکنند، نوشابه ها بعنوان نوشیدنی های قندی محسوب میشوند در صورتیکه آب میوه و سایر نوشیدنی های شیرین شده در این دسته قرار میگیرند.

میان وعده ها ( اسنک ها ) : عامل دیگری که بعنوان فاکتور موثر در چاقی کودکی مورد مطالعه  قرار گرفت است، مصرف میان وعده های است. اسنک­ها نظیر چیپس، مواد پخته شده و آبنیات. بسیاری از مطالعات نشان داده اند که مصرف میان وعده ها باعث افزایش جذب کالری میشود اما مطالعات نتوانسته اند ارتباطی بین مصرف اسنک­ها با اضافه وزن پیدا کنند.

میزان فعالیت : یکی از عواملی که بیشترین ارتباط را با چاقی دارد سبک زندگی بی تحرک است. دیدن هر ساعت اضافی تلویزیون در روز شیوع چاقی را 2% افزایش میدهد. در سال­های اخیر، مشاهده تلویزیون در میان کودکان و نوجوانان به سرعت در حال افزایش است. افزایش زمان اختصاص داده شده برای کارهای کم تحرک باعث کاهش میزان زمان صرف شده برای فعالیت­های بدنی است.

عوامل محیطی : اگر چه تماشای تلویزیون و استفاده از سایر رسانه های الکترونیکی در سبک زندگی بی تحرک نقش داشته است، در سال­های اخیر سایر عوامل محیطی که باعث کاهش فعالیت­های بدنی می­شوند افزایش یافته اند. در گذشته اکثر کودکان با دوچرخه و یا پیاده به مدرسه می­رفتند. محققین در مطالعه ای در سال 2002 دریافتند 53% از خانواده­ها کودکان را با ماشین به مدرسه می­بردند که از این تعداد 66% دور بودن خانه از مدرسه و عدم امنیت پیاده رفتن مسیر را دلیل بردن کودک به مدرسه با ماشین بیان کرده­اند که در این شرایط کودکان شانس کمتری برای داشتن فعالیت­های بدنی لازم دارند. 

بطور کلی علاوه بر فاکتورهای ژنتیکی، عوامل محیطی ، سبک زندگی و تغذیه در افزایش چاقی در میان کودکان نقش مهمی دارند.